Phòng chống bệnh tay - chân - miệng
Theo số liệu giám sát của Bộ Y tế, từ đầu năm 2023 đến nay, cả nước đã ghi nhận gần 9.000 trường hợp mắc bệnh tay - chân - miệng (TCM), trong đó đã có trường hợp tử vong, số ca mắc có xu hướng tăng nhanh trong các tuần gần đây.
Bệnh xảy ra quanh năm nhưng tăng mạnh vào khoảng thời gian từ tháng 3- 5 và tháng 9- 12. TCM là bệnh nhiễm vi rút cấp tính, lây truyền theo đường tiêu hóa, bệnh chủ yếu xảy ra ở trẻ dưới 10 tuổi, cũng có thể gặp ở người lớn, nhưng thường gặp nhiều hơn ở trẻ dưới 5 tuổi, tập trung nhiều ở trẻ dưới 3 tuổi, đỉnh cao ở trẻ từ 1-2 tuổi. Nếu không phát hiện sớm và điều trị kịp thời bệnh sẽ để lại những biên chứng nguy hiểm có thể dẫn đến tử vong và có khả năng gây thành dịch lớn. Bệnh rất dễ lây cho người khác nếu vệ sinh không đảm bảo.
Những nốt phỏng nước trên tay biểu hiện của bệnh tay - chân - miệng
Bệnh TCM có các dấu hiệu đặc trưng như: Sốt, đau họng, tổn thương niêm mạc miệng và da, chủ yếu ở dạng phỏng nước và thường thấy ở lòng bàn tay, bàn chân, mông. Bệnh thường bắt đầu bằng sốt nhẹ, kém ăn, mệt mỏi và sưng họng. Một số trẻ có thể đau miệng, bỏ ăn, nôn, tiêu chảy, quấy khóc.
Các dấu hiệu bệnh nặng:
Quấy khóc dai dẳng kéo dài, thậm chí là quấy khóc cả đêm không ngủ (cứ 15 - 20 phút lại tỉnh giấc, quấy khóc). Đó là do tình trạng nhiễm độc thần kinh ở giai đoạn rất sớm.
Sốt cao không hạ - trên 38,5 độ C kéo dài hơn 48 giờ và không đáp ứng với thuốc hạ nhiệt paracetamol: Các quá trình đáp ứng viêm rất mạnh trong cơ thể, gây nên tình trạng nhiễm độc thần kinh. Lúc này, cần dùng một loại thuốc hạ sốt đặc biệt hơn
Giật mình: Đây là dấu hiệu của tình trạng nhiễm độc thần kinh. Chú ý phát hiện triệu chứng này ngay cả khi trẻ đang chơi, quan sát xem tần suất giật mình có tăng theo thời gian hay không.
Thực tế không phải bệnh nhân nào mắc TCM cũng trải qua những diễn tiến giống nhau. Nếu phát hiện trẻ mắc bệnh, nên đưa trẻ đi khám tại các cơ sở y tế để được điều trị sớm. Hầu hết các ca bệnh TCM đều diễn biến nhẹ, có thể chữa khỏi tại nhà. Tuy nhiên, nếu không được điều trị và chăm sóc kịp thời, bệnh có thể gây biến chứng nguy hiểm như viêm não, viêm màng não, viêm cơ tim, phù phổi cấp, tăng huyết áp, suy tim, trụy mạch dẫn đến tử vong.
Bệnh TCM chưa có vắc xin phòng bệnh đặc hiệu, vì vậy để chủ động phòng chống TCM Bộ Y tế khuyến cáo:
- Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng dưới vòi nước chảy nhiều lần trong ngày (cả người lớn và trẻ em), đặc biệt trước khi chế biến thức ăn, trước khi ăn/cho trẻ ăn, trước khi bế ẵm trẻ, sau khi đi vệ sinh, sau khi thay tã và làm vệ sinh cho trẻ.
- Thực hiện tốt vệ sinh ăn uống: ăn chín, uống chín; vật dụng ăn uống phải đảm bảo được rửa sạch sẽ trước khi sử dụng (tốt nhất là ngâm tráng nước sôi); đảm bảo sử dụng nước sạch trong sinh hoạt hàng ngày; không mớm thức ăn cho trẻ; không cho trẻ ăn bốc, mút tay, ngậm mút đồ chơi; không cho trẻ dùng chung khăn ăn, khăn tay, vật dụng ăn uống như cốc, bát, đĩa, thìa, đồ chơi chưa được khử trùng.